Nga: Lukë Luka
(Shkodra te ban krenar per çdo gja te saj, te kalume dhe te tashme, me historine e ngjarjet e ndryshme)
Ne hymje te Shkodres, sapo kalon uren e Bahçallekut, te bje ne sy prej larg, si nji pikture pejsazhi, Fabrika e Çimentos, vendosun ne rraze te Taraboshit, afer vendit ku fjokohen (si ne nji bishtalec) moter e vella, Buna e Drini!
Mbas shume peripecishe e ndryshimesh, fabrika e filloj aktivitetin tuej ble aksione prej shoqnise anonime te çimentos “Portland”, prej disa tregtareve shkodrane, te cilet u bane aksionere me inisiativen e industrialistit Fasli Ademi, qe investoj si fillim 100 mije franga ari.
***
Tregojne ne Shkoder, se kur projekti e dakortesija ne mes aksionereve ishte e plote, njeni prej tyne shtroj pyetjen:
– Po kur mali i Taraboshit do te mbaroje, ku do ta çojme fabriken?!…
(Kjo pyetje u shoqnu me gaz e te gjitheve iu mbushen syte me lot prej te qeshunave e humorit qe shoqnoj diten e inaugurimit, 24 prillin e vitit 1930 !..
***
Me kete rast ,u ba nji ceremoni madheshtore me pjesemarrje te shume qytetareve e nji numer personalitetesh, nder te cilet i ftuem ishte edhe Pater Gjergj Fishta, (zemer gjane e shpirtmadh)!.
Simbas tradites te gjithe vizitojne ambjentet e mbrendshme te fabrikes e punen qe sapo kishte fillu.
Ketu ndodhi nji incident i vogel. Pater Gjergjit, nji rrote ne levizje ,i kape valadonin, qe per pak mund te perfundonte keq…! Por Zoti e pshtoj, me pak damtime, poetin e madh!.
***
Ne banket ishte edhe Hetoja i Molla Sylos, bejtaxhi e humorist shkodran. Ishte nji figure e dashtun per njerezit.I linte kudo respekt vedit me sjelljen e keshillat e tij!..
Fishta per te largu shijen e hidhun qe la aksidenti e per te kriju humor, i drejtohet Hetit, te cilin e kishte mik, me kete bejte:
– Ti me vjersha je i pare,
shpirtin tone na amelson!
Humori yt s’paguhet me ar,
as peshohet me kandar!..
Heti i pergjigjet aty per aty :
– Per ty soj te shkon urtija.
Babe e gjysh i ke pase me name.
Sido te sillet Shqypnija,
vendin tand s’ka kush me e xane!..
***
Sot Fabrika e Çimentos si dhe fabrika tjeter e cigareve “Taraboshi” ( Te dyja identitet i Shkodres se lashte), e cila bante nji reklame tipike shkodranishte me humor: “Te ka ba nana sarahosh, pi cigare Tarabosh”!
nuk punojne ma dhe ka mbaru aktiviteti i tyne!
Por , profecia e Hetit te Molla Sylos, thane me bejte, u ba realitet: “Fishta e vepra e tij, rron e do te rrojne perjete”!
Pamje e fabrikes dhe ambjentit per rreth ne vitet 1930 !..
