Perg. : Ilmi Kurti
Hysen Ramadan Hysaj , Ekonomist – Politikan .
Hysen Hysaj ka lindur në fshatin Reç të Malësisë së Madhe që në kuptimin e bajrakëve Reçi është edhe bajrak në vete me shumë histori legjendare të burrave reçianë të cilët kurrë nuk e kursyen gjakun për trojet shqiptare dhe për interresat e Atdheut ku mundem të përmendim Zymer Bajraktarin që mori pjesë në lidhjen e Prizrenit me 10 qershorë 1878 dhe që ishte nipi in Sejdi Sadrisë të fisit të Hysajve fis i njohur për cilësi të rralla në Malësinë e Madhe ku edhe një tjetër filiz dhe pinjollë si Elseid Hysaj një talent i sportit shqiptar . Hysen Hysaj ka lindur nga dy prindër malësorë baba Ramadan Sejdia nga Reçi dhe nëna Gjylë nga Lohja e sipërme me datën 15 Prill të vitit 1960 . Është i martuar dhe ka tre fëmijë . Bashkëshortja e tij është juriste e diplomua në universitetin Luigj Gurakuqi dhe punon në zyrat e Nënprefekturën e Malësisë së Madhe . Fëmijët Hyseni i ka të shkolluar me nga dy universitete dhe më plotë gojë mund të themi se Dardha bie nën Dardhë ku vatra e trualli i fisit Hysaj lindë një numër të konsiderueshëm intelektualësh , përsonalite dhe përsonazhe që kanë bërë histori ku njëri nga ky fis është edhe futbollisti më i njohur aktualisht në Europë Elsaid Hysaj që luan me kombëtaren shqiptare dhe me ekipin e Napolit në Itali . Vajza e madhe Marsilda Hysen Hsaj ka mbaruar Juridikun në universtetin e Tiranës dhe dy mastër shkencorë dhe aktualisht punon në departamentin Juridik të KESH në Tiranë . Vajza e dytë Elidiona Hysen Hysaj ka mbaruar Universitetin Luigj Gurakuqi dega Ekonomi- Financë dhe master shkencorë , dhe djali Erijon Hysen Hysaj që është de trashigimtari vazhdon insitutin e Mjeshtrisë Sportive në Universtietin Luigj Gurakuqi në Shkodër . Hysen Hysaj u lind , u rrit dhe u edukua në një vend shumë patriotik me vlera të veçanta për partiotizëm dhe atdhedashuri . Reçi historikisht njihet si djepi i trimave , ku gjatë gjithë historisë shekullore kanë bërë 
diferencën si burra të besës , burrërisë , të sofrës dhe të pushkës . Gjyshi i tij Sejdi Sadrija ka marrë pjesë në luftën kundër turqisë në vitin 1911 për paravësi , në luftën e vitit 1918 kundër pushtuesit Austro-Hungarez , në luftën e koplikut dhe sëfundi edhe në luftën e Reçit . Familje me kontribute të veçanta për lirinë dhe interesat e atdheut . Në luftën e Reçit mori pjesë Ramadan Sejdia , por mbas çlirimit ra poshtë çdo kontribut sepse filloj lufta e klasave . Rmadani merr për fatin e jetës një bijë nga familja e Brahim Keqanit që ishte familja më e mirë dhe më e mkambur në Lohe , por të larguar herët në fshatin Mal – Kolaj të Nënshkodrës . Familje e konsideruar armike dhe të shpallur kulak , por miku mikut i ngjet sepse edhe familja e Sejdi Sadrisë kishte në pronësinë e tij gjysmën e tokës së Reçit . Përsëri në vitin 1968 lidh miqësi pa e përfilluar fare rregjimin me tjetër familje ku kishte dy burra të saj të pushkatuar për pjesmarrje në Kryengritjen e Malësisë të vitit 1945 kundër komunizmit Maliq Bajramin dhe Dul Bajramin aty në at familje marton njërën nga vajzat e tij . Kjo familje pavarësisht se ishin ndërshkuar nga rregjimi ishin dhe mbeten një ndër familjet më me za të mirë në krejt Malësinë e Madhe qysh herët ,atëhere, por edhe sot janë famlja më me dinjitet në Mal të Kolajve . Prej kësaj miqësie me biografi Ramadan Sejdia vuan kalvarin e luftës së klasave deri në ekstrem . Duke qënë se Ramadani ishte i vendosur të mos nënshtrohej filloj përsekutimi në mënyrën më të turpshme me hakmarrje kundër fëmijëve të tij që shkëlqenin me rezultate në shkollë . Shëmbulli më tipik dhe më domethënës ishte Hysen Hysaj njëri nga 9 fëmijët e Ramadan Sejdisë i cili nga klasa e parë e deri në mbarimin e shkollës së Mesme vetëm notën 10 kishte në rregjistrat e e shkollës . 
Mbasi u hap shkolla e mesme në Reç aty ai shkëlqeu , por kurrsesi kulshedra komuniste nuk lejonnte që fëmijët ekselent dhe familjet e mira të ecnin përpara . Hyseni bashkë me vëllezërit e motrat konsideroheshin si fëmijë armiq të fajshëm pa faj . Në vitin 1978 hapet Shkolla Mesme Rifat Nuzi në Reçi dhe mbaron me të gjitha 10-ta dhe dëftesa i tij shkon në Komitet të Partisë dhe komitet ekzekutiv , por dora e zezë e komunistëve injorant nuk shikonin rezultatet , por përpilonin karakteristika të turpshme biografike ku shkruheshin ndër fjalët më të zeza sikur ky djalë të ishte vetë armiku i popullit e jo një djalë që do ta ëndërronte çdo shtet ta kishte në gjirin e vet këtë gjeni që shkëlqente me rrezultata të shkëlqyera ku mësuesit dridheshin ku i venin notën 10 nga frika se do burgoseshin , por ky nuk lente fare hapësira që mund ta diskutonte dikush përparimin etij si nxënësi më ekselent që kishte prefektura e Shkodrës . Kërkon disa vite rresht të shkoj në universitet , por kurrsesi nuk mundet ku çdo vit plotësonte dekumentacionin burakratik që sekretarët e Komitetit të Partisë talleshin me kërkesën e tij që ishte apsurde të mos pranohej në universitet ku shokët i tij moshatar nuk kishin as gjysmën e rezultateve të tij dhe po mbaronin universitetet . Vjen viti 1986 ku kishte vdekur diktatori dhe u hoq kriteri i biografisë , por ky djalë i lindur talent nuk heq dorë edhe pse kishin kaluar tre vite përsëri kërkon dhe më në fund rregjistrohet në Universitetin 
Ekonomik të Tiranës dega Ekonomi-Financë edhe këtë e mbaron me të gjitha 10-ta dhe nuk ka shance që ti mohohet meritokracia dhe diferenca që ky djalë bënte me studentët e tij paralel në fakultet.Viti 1990 e gjen të diplomuar shkëlqyer.Ndryshon sistemi bie rregjimi dhe filluan lëvizjet demokratike.Si djalë i shkolluar , por edhe si i përndjekur i kërkohet të zgjidhet kryetar i këshillit Plurarist për Reçin dhe merr të gjitha votat e dy krahëve politik 100%.Në fillimin e lëvizjeve demokrtike nuk antarsohet në asnjë Parti , por si intelektual shikon me vëmendje rrjellën e ngjarjeve politike duke mos u bërë pjesë e shkatrrimit të pronës dhe as e euoforisë që politikanët i premtonin çekun e bardhë popullit që ishte turmë dhe i kishte nga e keqja gulshin e urrejtjes kundër diktaturës. Ky djalë që e dinte mirë ç’është ekonomia nuk pranon të bashkohet me ata që e mashtronin popullin nëpërmjet çekut të bardhë , por si një ekonomist i diplomuar shkëlqyer fillon jetën me punë e me djersën e vet ashtu pa u ndier . Në vitin 1993 duke parë që ish persekutorët kishin kaluar gjoja djathtas ky krijon një grup djemësh dhe vajzash të reja të cilët ëndrronin për një shoqëri ndryshe dhe i bashkohet artelnativës socialiste ku dhe antarsohet në Partinë Socialiste.Në vitin 1994 zgjidhet Kryetar i kësaj partie në Shkrel.Në vitin 1996 zgjidhet Kryetar i Partisë Socialiste në Malësinë e Madhe . Në vitin 1999 emrohet drejtori i Tatim –Taksave në Malësinë e Madhe . Në vitin 2005 për arsye se artelnohet qeverisja del pa punë duke u konsideruar si armik i PD-së siç ka ndodhur me qindra raste herë nga njëri krah e herë nga krahu tjetër .Në vitin 2006 rizgjidhet përsëri Kryetar i PS –së për Malësinë e Madhe dhe e drejton deri në vitin 2016 me një përformancë të shkëlqyer ku përveç punës dhe përkushtimit i duhet të përballoj edhe luftën rraciale si malësorë i ardhur në pikën më kulmore ku atyre u dhëmbë zbatimi dhe korrektësia e ligjit që zotni 
Hysen Hysaj nuk ka toleruar , por ka qënë i rreptë dhe më i sukseshmi për 17 vite demokraci në rrealizimin e planit dhe objektivave që ka caktuar qeveria .Si një ekonomist i zoti ka marrë disa herë lavdrime si nga komuniteti i biznesit të ndershëm ashtu edhe nga qeveria shqiptare. Në vitin 2014 emrohet Drejtor Rajonal i Tatimeve për Qarkun e Shkodrës ku vazhdon edhe akutalisht në vitin 2017 që unë po shkruaj këtë libër ku mendoj se e meriton plotësisht të rreshtohet me Burrat e Malësisë si një intelektual që mua si malësorë ma rritë lavdinë dhe krenarin time ……
