Nostalgjia për Shkodrën

Mbas tre vjetesh, plot nostalgji e mall, kalova disa dite te gezueshme ne qytetin tem. Kam lexu ne nji liber si epilog kete fraze: “Cilido qe ka vizitu kjofte edhe njihere te vetme Shkodren, e ka te pamuejtun me e largu tundimin per me u rikthy perseri”!….

Po me ato qe kane le e jetu gjate ne kete qytet ( si puna jeme sot 83 vjeçar), çka mundet me ndodhe!?…..

Rrugen Rinas- Shkoder e kalova tuej shikju sa majtas e djathtas. Varg i gjate makinash vetura te markave te ndryshme. Asnji ndryshim, veçse sinjalistika rrugore e permiresueme disi. Me bani pershtypje se ndonese dite jave per pune, nuk pashe asnji kamion pune!?(vend pasanikesh? shtet intelektual apo pak sa mafioz?)

*Ndryshime te vogla ne hymje te qytetit. Si gjithnji Kisha e Zojes, figura e se ciles, shekuj ma pare, asht shkepute prej kishes me te njajtin emen, per me fluturu matane detit…..

Ma tej po punohesh ne rotonden e Bypasit. Ishte ne perfundim, fillu shume vite ma pare!?

Kudo levizje veturash e po aq edhe biçikletash si dhe qej bastarde qe lirshem , banin “teta” vend e pa vend mes makinave e qytetareve!?…

*Filloj plazhin ne Velipoje. Rruga e vjeter, e cila ishte inauguru segmente- segmente, per qellime propogandistike, disa here, ma ne fund kishte perfundu.Rregullu si superstrade me te gjithe parametrat e duhuna. Ndersa rruga e premtume me lidhe Velipojen me Shengjinin, ne Baks-Rrjolle kishte mbete, tuej prite mandatin e trete.(Veprat e “medhaja”, prej ma pak se 10 km. duen kohe, mund, djerse e rrena ma shume se realitet per me perfundu!…

*Velipoja e bukur si zonje mes te dy vellazenve: majtas Shengjini e djathtas Ulqini pertej lumit(ky ma i zhvilluem e i perparuem, sepse plazhet tona per shume vite mbeten te shkreta e ato te Malit te Zi lulezuen e vazhdojne edhe sot te shkelqejne)!….

*Ne Velipoje resurset nuk mungojne.Rana e mrekullueshme (padyshim ma e mira nder gjitha plazhet e vendit tone), 70 perqind e virgjen me brezin e pishave e ujin e detit pa derdhje fekalesh (ndertesat e hotelet funksinojne me gropa septike), mjete lundruse te pakta ose asnji qe ndotin ajrin!..

Prej Ranes se hjedhun e deri tek derdhja e Bunes, fushe, mal, pyll, kenete e det, ne nji vije vetem 25 km. (e shfrytezohen vetem 5-6 km)!

Fjala turiste te huej asht vetem reklame e publicitet qeveritar qesharak. “Turistet”frekuentues jane vetem qytetaret shkodrane, disa shkodrane prej puke e Kopliku, katundare bushatas e fshatare te katundeve perrreth!(nderkohe qe shume familje nuk kane mundesi ekonomike me e shiju),e frekuentimi me shumice bahet prej kosovareve,fale Rruges se Kombit…

*Plazhin e frekuentojne familjare te moshes mesatare si dhe gjyshe e gjysha me nipa e mbesa te vegjel.Bie ne sy paraqitja e shendeti i tyne. Pak sheh burra te dobet apo gra nen 80 kile!..Vorona ka lane gjurmet e saja. Burrat me bark me u ba te pelqyeshem(un uomo senza la pancia è come la notte senza la luna), e grate me sfidu citatin e dikurshem qesharak e idiotesk te diktatorit “Lufte rehatise personale”(Biçikleta pa shale-T.Banushi)!..ha ha ha

*Ne zheglonin tem çdo dite kenaqem tuej ndigju e bisedu,djathtas me kosovarin Ramush per trimni,patriotizem e pak fanatizem.(E shoqja perdore nji kostum baje te veçante qe e mbulon prej kokes deri tek kambet.Me ate lahet e thahet)!? Ndersa majtas shkodrani i vjeter Gasper Argjendari me te shoqen Çiçilja, me tregon ngjarje te vjetra.

“Prane detit e prane mretit”-i tham me te qeshun.

-Jo,me thote. “Detin e shijuem vone , se kur e patem rinine, nuk na lejoj “mreti jone” e sot ne pleqni nuk na len shendeti t’i ndihet si duhet lezeti”-Por nuk asht turp te vime ne plazh edhe pse ne moshe pleqnije!

Nji i ri afer nesh qe na ndigjoj shtoj: “Turp asht me ju pa ala gjalle”..(shko.more i pa edukate i tha tuej qeshe Gaspri i mire!

* Po per Shiroken, çka me thane ma pare? Me i ba reklame liqenit( ndonese i mbushun me barishte),ajrit e sherbeles se Taraboshit.Plazhet per t’u la vetem si dikur ne rrasat e shumta.Kujtoj kohen kur ishim te rij e ndigjonim atje me radio dore,Tershanen,Vaçen,Liljanen si dhe me za te ulet Beattles, Celentanon, Morandin etj.etj.e biseda e barcoleta. Sot Perla e Shkodres, ba ma e bukur me rruget me pllaka,sheshe,lulishte, klube e hotele…..

*Shume prej shkodraneve, qe kishin mundesi me ba diçka per qytetin kane ike.Ku asht filan ekonomist? , Po mjeket,infermieret, teknike e mekanike, artiste e sportiste te talentuem, ku jane? Disa ne Tirane, tjere jashte vendi deri ne Amerike, Itali, Greqi,Gjermani etj.etj.Iken lane vendin sepse aty talenti i tyne nuk vlene ma shume se nji dorce djathi

Por ka edhe te ndershem qe me to sot krenohet qyteti se mundohen t’i napin jete e gjallni!..Kur sheh bustin e Luigj Gurakuqit ne qender te qytetit e sa e sa tjeter dale prej duerve te arta te artistit skulptor Ferid Kola krenohesh.Apo David Boseta poet e shkrimtar,mesuesi Naim Haxhija, Ahmet Puka qe vagezon vargje me arome Shkodre etj.etj.

*Nji emen tjeter veçohet dentisti Doktor Besnik Rusi, prej familjeve te vjetra shkodrane prej fisit te madh Rusi me tradita qytetarie, pune e ndershmenie.

Ne kliniken e tij moderne,klinike e nivelit bashkkohor europian, punon me te birin edhe ai mjek dentist( tradite e vjeter shkodrane me trashigu zanatin), si dhe punesu edhe nji mjeke specialiste e nji infermiere.

Si shok e mik i vjeter, gjate mjekimit e “mbyta” me pyetje e biseda. Me thote:- 0 Luka, nuk je tek berberi, por tek dentisti, me len te punoj!

Kishte te drejte, mbi orarin simbas pronetimit, prisnin paciente te shumte rrallen!