Një ndjesi mjaft të bukur më dha pjesëmarrja në Festivalin Ndërkombëtar Letrar organizuar aq në mënyrë profesionale dhe elegante nga Irena Toci – Drejtore e Festivalit dhe Milena Selimi – Drejtore artistike e Festivalit.
Nuk ishte vetëm kënaqësi për mua prania ime në një panel leximi me prozatorin e njohur Bashkim Shehu, por mbi të gjitha, se, aktivitetet e librit tashmë po shtohen e të rinjtë po afrohen më shumë me letërsinë bashkëkohore. Ka disa prej tyre aq të talentuar që nuk mungojnë kurrë në festat e librit. Më erdhi mirë që disa mësuese të mrekullueshme letërsie kishin vendosur të kapërcenin pragun e shkollës për ta bërë më të gjallë orën e tyre me nxënësit (në foto me nxënës të “Petro Nini Luarasit dhe të “Turgut Ozal”)
Festivale të tilla i afrojnë autorët e gjallë me njëri-tjetrin, ndonëse vijnë nga kultura të ndryshme, dhe gjithashtu, autorët komunikojnë drejtpërdrejt me lexuesit e tyre.
Ky festival është dhe një homazh i bukur në kohërat e vështira të pandemisë, për të dashurit tanë që humbëm nga covidi, mes të cilëve dhe ata, që i përkisnin fushës së artit. E nëse virusi e çdo fatkeqësi natyrore të izolon, është arti ai që depërton si rreze shprese me dritën e tij që nuk vdes kurrë.
Poezitë që lexova në festival (1,2,3 përkthyer nga David Yazay dhe 4,5,6 nga Ukë Buçpapaj)
1.
WHO ARE YOU?!
Who are you to sever
this tie of flesh
that joined me to my God?
I am the DOCTOR.
Now you’re in my hands.
Forget about God!
But I was all soul,
living pure and colourless
I was crystalline water,
frozen in the heavens of my father.
That you were, and are no more.
Now you are body and soul, joined.
Don’t you feel it?
The body – yes.
The soul – no.
Don’t be sad.
There it is, your soul,
deep in that solid flesh.
Trust me,
I have accurate devices – to tell
what is going on in your body.
But God knew so well what was going on in my Soul.
I was alive in his consciousness.
Quiet now, and drink!
KUSH JE TI?!
Kush je ti që po ma pret
Këtë litar mishi
Që më mban lidhur me Zotin tim?
Unë jam MJEKU.
Tani je në dorën time!
Zotin harroje!
Po unë isha shpirt
Jetoja i pastër
Pa ngjyrë
Ujë i kristalizuar
Ngrirë qiejve të Atit…
Ishe por tani s’je më
Je shpirt e trup bashkë
Nuk e ndien këtë?
Trupin po
Shpirtin jo
Mos u trishto
Aty e ke shpirtin
Të ngulur e të fshehur në mish
Më beso
Unë kam aparate të sakta
Dhe e di ç’ndodh në trupin tënd.
Po Zoti ama
E dinte shumë mirë ç’i ndodhte shpirtit
Unë jetoja në ndërgjegjen e tij
Hesht dhe pi!
2.
A HIGHER ORGASM…
The thought of You, My Lord, is a higher orgasm.
A prolonged state, penetrating me, numbing my limbs.
I set fire to my womb, burn between my thighs.
You penetrate every cell –
Every pore of my body opens up,
sucking in the hot arousal of Your breath.
Billions and billions of miles of empty space separate us.
Your magnetic waves seek me out from afar –
I feel the force that grabs me, whirls me around.
A planet made of flesh, pulling on my raging blood.
The gravity that binds me,
this unstopping force
ready to blow out the valves of my heart –
But still: my heart is beating!
In this mysterious realm…
Deep down within me I dig
with grown-up nails.
Blood gushes forth from where the crust is thicker
than the Earth’s crust.
Roaring blood, crashing into the crevices
of my cell walls – do you feel it?
The earth trembles!
The earth trembles.
ORGAZMA E LARTË…
Mendimi im për Ty
Zoti im
Është orgazmë e lartë
Një gjendje e zgjatur që më përshkon e mpin gjymtyrët
Ndez fundbarkun mes kofshëve të mia
Dhe përshkon çdo qelizë
Çdo pore trupi hapet dhe thith ajrin tënd eksitues
Valët e tua magnetike që i dërgon
Nga larg te unë.
Na ndajnë miliarda e miliarda kilometra hapësirash
Dhe unë e ndiej këtë forcë
Që më vërtit e më vërtit
Mua planetin tënd të mishtë
Ku gjaku tërbon nga forcë e tërheqjes
Dhe forcë e rëndesës që më ngul aty…
Nuk ndalet kjo energji
Së shfryri në valvulat e zemrës
Që rreh e rreh
Rreth e rreth
Kësaj mbretërie misterioze pafund.
Thellë, thellë vetes gërmoj me thonjtë e rritur
Gjak nxjerr aty ku korja është e trashë
Më e trashë se korja e tokës
Dhe gjaku që derdhet furishëm
Plasarit dhe përplas me forcë pllakat qelizore
A e ndien? Tërmet, tërmet!
3.
SIREN
I was born a mermaid,
many eons ago.
I loved the prince of the sea
from the day I opened my eyes…
He has the most wondrous tail
bedecked with shimmering scales
of silver and gold.
Sea shells grace his crown,
set with the finest coral and pearls.
He cast a spell on me,
and I forgot how long I’ve lived like this…
Until the morning
I awoke
to a vision:
I knew you – in another life.
You straddled a rock by the sea,
so strange and beautiful…
Your skin all white and smooth
arms flexed, the arrow
in your bow –
Between your legs,
a lily in glorious bloom.
No creature in the entire Kingdom of Plants
could ever compare with such grace.
I went nearly mad with back pain,
as my tail ripped in two,
forming legs, and what’s in between…
A flower grew, an open mouth.
My beautiful Archer!
You struck me
and still you hold the bow…
Now my feet lead me to you –
And day by day,
we grow crazier with love.
I am the mermaid,
one foot on firm soil,
the other in the sea.
You are The Archer,
so beautiful – and generous
enough that – on some nights –
you’ll let me sleep
with the prince of the sea.
My fair brother,
it breaks my heart:
You are condemned
to stay on land…
SIRENA
Unë kam lindur sirenë
Shumë kohë më parë
E dashuruar me Princin e Detit
Që ditën kur hapa sytë…
Ai ka një bisht marramendës
Me luspa verbuese
Të argjendta e të florinjta
Kurora e tij është gdhendur
Me guaska
Zbukuruar me korale e perla
E hipnotizuar prej tij
S’mbaj mend sa gjatë
Ashtu jetova
Deri atë mëngjes
Kur u zgjova me vegimin tënd
Që në një jetë tjetër
Dikur e kisha parë…
Mbi shkëmb të detit qëndroje
Ti aq çuditërisht i bukur
Me lëkurën e bardhë
E të lëmuar
Mes krahëve të hapura
Një shigjetë
Në harkun e tendosur
Mes këmbëve të hapura
Një zambak
Mrekullisht i çelur,
Asnjë bimë e lartë uji
Nuk krahasohej me të
Për nga hijeshia
Gati sa nuk u çmenda
Nga dhimbja e mesit
Kur bishti
M’u nda në dy pjesë
Që u shndërruan në këmbë
E mes këmbëve
Një lule gojëhapur mbiu.
Shigjetari im i bukur
Më godite ende
Pa lëshuar harkun…
Tani këmbët më çojnë vetë te ti
E ditë pas dite
Çmendurohemi nga dashuria
Unë një sirenë
Me një këmbë në shkëmb
E një këmbë në det
Ti një shigjetar
Aq i bukur e bujar
Që në heshtje më le
Me Princin e detit
Ndonjë natë të fle…
Vëllai im i bukur
Aq shumë më dhemb
Pse i dënuar je
Të mbetesh në breg…
4.
THE SONG OF THE CROWD
Honey
Do you feel that we are down here
Living on other people’s breath
They call all of us People
They can call us Crowds
It does not matter
Look at those over there
They are doped
Drugs do not kill
Drugs make you sing
They dream most beautifully
They have given up hopes
Ours are dead
They sing “live”
There is not enough room for the children over there
And our frontiers kill them
But no one can realise whether the prostitutes sing or cry
There are barking dogs among us as well
Probably the music will make them better
Who knows?
Honey
It is not so bad here because people still sing.
KËNGA E TURMËS
A e ndien Shpirti im, ne jemi këtu poshtë,
Marrim dhe japim me frymën e të tjerëve,
Për ne të gjithë thuhet se jemi Popull
Dhe Turmë mund të na quajnë, nuk ka rëndësi,
I sheh ata atje tej, janë të droguar,
Kush tha se droga të vdes, ajo të bën të këndosh
Ata ëndërrojnë më bukur se ne; s’merren me shpresa
Shpresat tona të fikura; këndojnë muzikë “live”.
Ata fëmijët që shtyhen atje tej
Nuk i nxë vendi; kufijtë tanë i mbysin.
Ndërsa prostitutat nuk kuptohen këndojnë apo qajnë.
Midis nesh ka dhe qenër që lehin,
Ku i dihet, nga muzika bëhen më të mirë…
Si thua Shpirt, nuk jemi keq këtu, derisa këndohet!
5.
THE SONG OF THE TRIBUNE
We all are down here
And we are not alone
God is so high above us that we cannot see Him
Whereas the tribune is almost always empty
Even when they appear
They want to be listened to only
Therefore we are a huge, dense, and orphan crowd
We all sing carrying blown out candles
The wind was strong and we have none to light them
The tribune is empty
Even when they come
They have not a single strip of match.
KËNGA E TRIBUNËS
Ne jemi të gjithë këtu poshtë, po jemi vetëm
Zoti është aq lart sa gjëkundi s’duket,
Ndërsa tribuna pothuaj gjithnjë bosh,
Dhe kur dalin, ata duan vetëm t’i dëgjosh.
Ndaj ne jemi një turmë e madhe, e shtrënguar, jetime.
Këndojmë të gjithë me qirinj të fikur
Fryu erë e fortë, s’ka kush të na i ndezë,
Në tribunë nuk duket këmbë njeriu
Dhe kur vijnë,
Nuk kanë me vete një fije shkrepse.
6.
HAVE I EVER TOLD YOU…
Have I ever told you
That I want to die in spring
Together with you
Rocking in a seesaw
Hanging on the branch of an old tree
When there will be no more strength in us to run
When there will be no more strength in us to dance
When there will be no more strength in us to risk
When there will be no more strength in us to fuck
Only the sun will warm our faces
Sealed tight with each other’s breath
I once tried it
In the mountain hut
Snow had just melted away
And the trees burnt with spring fever
Death had an exciting taste
It was sour, like an unripe fruit
(Or we had better give up romantic similes)
Like your sex.
A TË KAM THËNË NDONJËHERË…
A të kam thënë ndonjëherë
Se dua të vdes në pranverë
Bashkë me ty,
Përkundur në një shtratlisharës
Varur në degën e një lisi plak,
Kur të mos kemi më fuqi për të vrapuar,
Kur të mos kemi më fuqi për të vallëzuar,
Kur të mos kemi më fuqi për aventura
Kur të mos mundim më ta bëjmë,
Vetëm dielli do të na i ngrohë fytyrat
Puthitur nga frymë e njëri-tjetrit…
Unë e kam provuar njëherë
Te kasollja në mal,
Sapo kishte shkrirë dëbora
Dhe pemët i kishin zënë ethet e pranverës;
Vdekja kishte shije eksituese
Të athët, si fryti ende i papjekur
(Apo më mirë t’i lemë krahasimet romantike)
Si seksi yt.