Të flasësh për lirinë, duhet të kuptojmë përmbajtjen e fjalës së lirisë, e cila depërton në çdo qelizë të qenies njerëzore, duke larguar mosbesimin dhe frikën, dy armiq të përbetuar të lirisë. Me frikën ushqejmë mosbesimin, dhe me mosbesimin ushqejmë frikën.
Analiza e burimit të këtyre dy faktorëve dominues në jetën e njeriut, prodhon ide të qartë, se kur shkalla e zhvillimit të mendimit njerëzor kapërcen kufijtë e asaj që e quajmë ndëshkueshmëri, atëherë e vërteta lulëzon në sythet e sapoçelura të mendimit të lirë, ku vetë liria ushqen shpirtin pa e mburrur atë, por duke e përkëdhelur me gjuhën e dashurisë, e duke ujitur rrënjën e kësaj dashurie me ujë burimi dhe kthjelltësie.
Liria nuk buron nga mendimi i njeriut, por njeriu ushqehet me lirinë që në ngjizje, që në barkun e nënës. Fjalët e para i shqipton në liri, buzëqeshjet, qarjet i shpreh në liri, belbëzimat i shpreh në liri, e derisa rritet e bëhet në moshë pjekurie e më tej, shijon dhe gëzon lirinë e përplotë në të gjitha aspektet e jetës.
Në liri njeriu beson por nuk kushtëzon. Kapërcimi i kufijve të lirisë, vjen si pasojë e ritmit të besimit tek vetvetja. Njeriu nuk prodhon dituri, por diturinë e ka dhuratë. Në liri njeriu e përdor këtë dhuratë sipas dijes që përvetëson, por dija e përvetësuar me kusht, i cili vjen si pasojë e zgjedhjes, trashëgon edhe kulturën e besimit, i cili rritet ose zvogëlohet sipas zgjedhjes që njeriu bën në liri të plotë shpirtërore.
Liria është potencial mendimi, i cili zhvillon ide ku marrin jetë qëllimet në përputhje me dinjitetin e njeriut. Kemi lider historikë që lirinë nuk e dhuruan, por e mbrojtën si gjënë më të çmuar në jetë, duke u bërë shembull i vetësakrifikimit dhe i vetëflijimit.
Liria nuk përdoret por jetohet. Jeta në liri nuk quhet skllavëri. Mësimi i skllavërisë rrit vlerën e lirisë. Nëse njeriu humb lirinë, ka humbur dritën e syve, hapësirën e mendimit, ka humbur dritën e qartësisë. Liria nuk është loja e shortit të të marrëve. Njeriu duhet të kuptojë, se pa lirinë nuk mund të hapë dot më dyert e jetës, pasi jeta jetohet në liri. Por njeriu i kohëve të sotme, jeton me iluzionin e lirisë, pasi dyert po i mbyllen një e nga një, dhe pa kuptuar, hija e errësirës do ia mbyllë të gjitha dritaret për të parë qiellin e kaltërsisë, ku shkruhen në liri fjalët e dashurisë.
Por përse kemi mbërritur në këto kufij, ku po ndahet e vërteta nga gënjeshtra, dija nga padija, hakmarrjet, xhelozitë, tradhtitë, lakmitë nga dashuria? Pasi njeriu lakmoi aq shumë, sa lakmia ia vodhi dritën e arsyetimit në liri, për të mbajtur të shenjtë dhuratën dashuri. Por dashuria nuk është lakmitare, e njeriu dashurinë e mohoi sepse lakmoi. Xhelozia e njeriut për gjithçka që dëshiron në lakmi, ia ktheu krahët dashurisë, por dashuria nuk quhet vetmitare, sepse Universi është i paanë dhe i pafund, e xhelozia e njeriut mbetet në vetminë e krenarisë për vetveten, e lakmisë së pasurisë për vetveten.
Njeriu lakmon dijen e papastër, atë që e bën të shfrenuar nga dëshirat dhe pasionet e tij, e kjo dije quhet për të patënzonët. Në saj të saj njeriu bëhet i pabindur, tradhton, ngre kurthe, keqinterpreton, manipulon, ngarkon zgjedhë të cilën nuk është i zoti ta tërheqë, e kësisoj mbetet i papunë për punë të nderit e të lavdisë së të Zotit të shtëpisë. Kjo tradhti ia mohon lirinë që e ka dhuratë-bekim nga Krijuesi i tij. Ky rrugëtim për të mbyllur dyer, është rrugëtim i errësirës që burgos shpirtin njerëzor në tejskajshmëri.
Lufta mes lirisë dhe skllavërisë është në pikun e saj. Të patënzonët kanë sajuar një “fron nderi” ku hipin të paudhët, të molepsurit, trushpëlarët, mëkatarë të një soji të shpërfillur nga të drejtët që zotërojnë mendimin e dlirë të lirisë së shpirtit njerëzor.
Froni nuk nënkupton lavdinë e mëkatit, por atë të dinjitetit njerezor, i cili zbukuron e nuk bën pis krijesën që i bindet Urdhëresave që shpien në gjurmët e lirisë.
Frika është bijë e skllavërisë, që sot po shitet si bijë e “virgjër” për punë të pastra. Por papastërtia bie erë të rëndë. Parfumi i imoralitetit është i skaduar e nuk vlen për shumë kohë. Njeriu do përballet me këtë manipulim papastërtie të gjuhës së skllavërisë, duke kuptuar se çfarë do të thotë të mos njohësh lirinë dhe vlerat e saj.
Jemi në prag të daljes në dritë të kësaj përballje kaq të madhe në histori. Gjuha gënjeshtare është zgjatur shumë, por e vërteta është aq e madhe, sa i gjithë krijimi mbarë. Dora që e pret këtë gjuhë të mbrapshtë për të mos bërë më pis shpirtrat njerëzorë, është gati me gërshërët e kohës për ta prerë, duke dhuruar mësim, se pa të vërtetën, pa lirinë dhe të drejtat e saj, njeriu nuk mund të jetojë dot në krijim. Amen!