Pregaditur nga: Drinalda Culaj
Hans Christian Andersen
(2 Prill 1805-4 Gusht 1875)
145 vjet nga vdekja e një prej shkrimtarëve më të njohur Hans Christian Andersen.Njerëzor dhe realist ky shkrimtar danez ka transmetuar shpresë dhe ka përcjellë mesazhe të forta shumë pozitive.Kujtohet për tregimet e tij me zana dhe shtojzavalle ndaj njihet edhe si mjeshtër i madh i letërsisë për fëmijë.Edhe pse jeta e tij ka qënë shumë e vështirë ka diçka magjike në të.Në lindjen e tij,familja e tij ishte aq e varfër sa u duhej që djepin ta ndërtonin me drurin e marrë nga një arkivol i vjetër.Nga ai djep ai u rrëzua dhe pësoi dëmtime të rënda.Në ditarin e tij i jepte formë trishtimit dhe boshllëqeve që kishte.Megjithatë në tregimet ai jep një zë shprese që na fton të ëndërrojmë.
“Jeta në vetvete është përralla më e bukur” shprehet ai duke na lënë të nënkuptojmë se nuk i perceptonte përrallat si diçka të mbinatyrshme por si pjesë e ngjarjeve të jetës së përditëshme të cilat janë të mrekullueshme edhe pse shpesh nuk i vëmë re.Edhe problemet më të vogla përballohen dhe zgjidhen.Edhe pse në dukje pa rëndësi,megjithatë,me kalimin e kohës mund të sjellin pasoja të mëdha.Autori i “Rosaku i vogël i shëmtuar”, “Sirena e vogël” etj… ishte dhe një njeri i apasionuar me muzikën. “Ushtari i qëndrueshëm i kallajit” u përshtat dhe u transformua në një opera të famshme.Shumë nga përrallat e tij u kthyen në filma të animuar nga Disney.Natyrisht që ky shkrimtar kishte një imagjinatë të fortë edhe pse shkroi kujtime udhëtimesh,novela,drama dhe poezi ai u përjetësua me përrallat.Një sfidë e vështirë në qoftë se i konsiderojmë që janë të gjitha pjesë e fantazisë sepse “sfera e ndjenjave dhe intuitës vlejnë më shumë sesa racionaliteti”.
Andersen jetoi një fëmijëri jo të lumtur.U detyrua të linte shkollën për të punuar.E ëma ndonëse një grua e dashur ishte skllave e alkoolit.Ndoshta kjo e shtyu që të ishte një lexues i pangopur i veprave të Shakespeare-it.
Vështirësitë që jeta e përplasi e bëri të aftë të përcillte pozitivitetin rreth tij.Andersen ishte një artist i kompletuar sepse sipas tij:
-“Të jesh i dobishëm në botë është e vetmja mënyrë për të qënë i lumtur” duke afirmuar të bënte me jetën e tij një përrallë që i’a vlente për të treguar.Kështu ndodhi:Të jesh i dobishëm dhe i lumtur përtej kohës.Andersen ka marrë shumë lavde gjatë jetës së tij.Fitoi mbi varfërinë,të udhëtonte nëpër botë dhe të bënte atë që donte më shumë:të shkruante.
Mbreti i Danimarkës i ka dhënë disa nderime dhe astronomi Nikolai Chernyj njohu asteroidin me emrin e tij.
“Përrallat e Andersenit” është përkthyer në shumë gjuhë të botës.Në shqip kontribuan disa përkthyes si Bedri Dede,Pirro Misha,Vandush Vinçani,Dritan Thomollari,Stathi Kostari.Vepra e tij ka ndikuar shumë autorë bashkëkohësit e tij por edhe më vonë:mes tyre kujtojmë Charls Dikens,William Makepeace Thackeray dhe Oscar Wilde.
